Рубрика: Մայրենի 2023

Իմ կարծիքով Վնանո Սիրադեղյանի ստեղծագործության գլխավոր մտքերը սրանք են:

«… Երբ Լոռվա սարերից իջել, Կիրովականով դուրս էի գալիս դեպի Երևան, հիշեցի, որ չորս օր առաջ Կիրովական մտնելիս մոռացել էի այդ օրերին իմ մտքերին իշխող պատմությունը: Խանգարեցին հիշել: Եվ խանգարողը դհոլչին էր, որի նմանները միշտ են ջլատել մեր միտքն ու վիժեցրել են մեր միաբանությունը»:

«Մեծ արագությունների երկիր չէ Հայաստանը: Արագությունը փոքրացնում է երկիրը: Հանդարտ ընթացքի դեպքում Հայաստանը մեծ հայրենիք է: Հայաստանը ինքը հանդարտ ընթացք է թելադրում: Որքան գետնի երեսը, տասն այդքան գետնի տակ է Հայաստանը, և տողերս գրելու հուլիսի այս օրերին հնագետ ընկերոջս հետ Արարատյան դաշտի ղռերում երեք հազար տարվա դամբարան պեղելիս ժամանակը ինձ պատկերանում է ուղղահայաց ընթացքով: Ինձ համար մարդկության քաղաքակրթությունը ծլում է երկրի ընդերքից և ճառագում տիեզերք… Գուցեև սպառվելու միտումով»:

«Հայաստանը իր խորությամբ է երկիր: Հայաստանը մանրամասն սիրելու հայրենիք է և այդպես մանրամասն սիրելու դեպքում մեկ չէ՝ տասը կյանք էլ չես սպառի: Միայն թե շտապելու հարկ չկա: Առավել ևս համեմատելու կարիք չկա: Քարտեզը երկրի ու հայրենիքի մասին գաղափար չի տալիս, մասշտաբայնությունը հանգստություն չի բերում բնակչի հոգուն, որովհետև մեծը դեռ համարժեք չէ, նաև մեծից մեծը միշտ կա»:

Ես երկու օր գնում-գալիս էի Արաքսի ափով և պղտոր, ժանգի գույնի ջուրը իմ լսած, կարդացած, երգածս Արաքսի պատկերին չէր բռնում: Ամեն ժողովուրդ իր մայր գետն ունի, բայց հայը միակն է գուցե, որի համար մայր գետը մնում է գրքերում հոսող, երգերում շառաչող երգ: Այդպե՞ս էլ մայր գետ լինի, պղտոր ժամանակների միջով պղտոր հոսում է, անցնում է երկրիդ կողը քերելով և երևում է ասես ապակու միջից… Մեծ ակվարիումի հոսող ջուր է մայր Արաքսը:

Արաքսի ջրի գույնն ունեն Մեղրու լեռները: Եվ պղտոր ջրի ափին, ժանգոտ լեռների մեջ՝ առափի քարին նստած լողացող գեղեցկուհու է նման Մեղրի քաղաքը: Իրեն հասանելիք արդյունաբերական աղտն ու տենդը Ագարակին տված Մեղրին տեսնելով՝ ես առաջին անգամ հպարտություն զգացի հայ քաղաքաբնակի համար և առանց կասկածի որոշեցի, որ այդպիսի քաղաք է եղել Վանը:

Ինչու՞ եմ հենց այս մտքերը առանձնացնել: Կարծում եմ, որ ստեղծագործությունը պարունակում է ոչ միայն բազմաթիվ և հանգամանալից նկարագրություններ, որոնք թույլ են տալիս աչքի առաջ պատկերացնել հայաստանի տարբեր մարզերը, քաղաքների, բնություն, սահմանները այլև պարունակում են մի քանի շատ կարևոր և շատ հետաքրքիր փիլիսոփայական մտքեր, որոնք ես առանձնարնել եմ: Անրադառնամ հերթով:

Առաջին միտքը շատ հետաքրքիր է որովհետև ստիպում է մտածել հայ ազգի միաբանության և պառաքտման երկնըտրանքի մասին: Պատմությունը ցույց է տալիս որ հայ ազգը կարողացել է գոյատևել միաբանության, միասնության և ընթանուր ոգու շնորհիվ: Միևնույն ժամանակ նույն պատմությունը վկայում են որ հայ ժողովրդի բոլոր կորուստները եղել են ներքին պառակտումնեի արդյունքում և հաճախ մենք զրկվել ենք միաբանության և արյան շնորհիվ ունեցած ձեռքբերումներից: Երկրորդ ու երրորդ միտքը վերաբերվում են հայրենիքի մեծության ընկալմանը: Հեղինակը փորձում է բացատռել որ հայաստանի մեծությունը աշխհարագրությամբ չի որ պետք է չափվի: Հայաստանը դանդաղ երկիր է և ուրեմն մեծ է հայաստանը ոչ միայն դանդաղ է այլև խորը, մանրամասն սիրելու երկիր է այս միտքը նույնպես փիլիսոփայական խորը իմաստ ունի մի կողմից հայաստանը զարգացած արագ մոբիլ երկիր չէ և սա պետք է հասկանալ որպես որոշակի քննադատական գնահատական բայց հեղինակին հաողվել է այս քննադատությունը վերածել առավելությա: Այո մեր հայրենիքը արագ չէ բայց խորն է և մեծ:

Չորորդ մտքում ևս երկընտրանք եմ տեսնում հայրենիքի մասին իդեալների և իրատեսական գնահատականներից միջև: Այս երկնտրանքը նկարագրվում է մայր գետ Արաքսի օրինակով մի կողմից այն պատմությունների, երգերի, հիշողությունների կարևոր մասն է, մեր Հայաստանի խորհրդանիշներից մեկն է բայց մյուս երբ մոտիկից ես նայում տեսնում ես ժանգոտ ջուրը :

1. Ինչո՞ւ է ստեղծագործությունը կոչվում Մոգերի ընծաներ

Իր պատմության մեջ Օ. Հենրին չի պատմում, թե ինչու է հենց այդպես անվանել իր աշխատանքը։ Անունը խորը իմաստ ունի: Երբ հեղինակը խոսում է նվերների մասին, նա հասկացնում է, որ ոչ թե նյութական նվերներն են կարևոր, այլ ոչ նյութական. ամենաարժեքավոր նվերը սերն է, որը ամուսինները տալիս են միմյանց։ Նրանք նույնիսկ չեն էլ մտածում սեփական երջանկության մասին, զոհում են իրենց համար ամենաթանկ բաները՝ սիրելիին ուրախացնելու համար։ Այդ պատճառով նրանց նվերները իմաստուն են, Օ. Հենրին զուգահեռ է անցկացնում Սուրբ ծննդյան տոնի հետ՝ հիշելով մոգերին: Ահա թե ինչու է այս պատմությունը կոչվում «Մոգերի ընծաները»:

2. Ո՞րն է ստեղծագործության հիմնական գաղափարը

Ինչպես արդեն նշեցի, հերոսներից յուրաքանչյուրը տալիս է իր համար ամենաթանկը մյուսին արժեքավոր նվեր մատուցելու համար։ Կինը իր երկար և գեղեցիկ մազերն է զոհում, ամուսինը՝ իր ժամացույցը: Եվ չնայած նրանք ստիպված էին մի կողմ դնել իրենց նվերները, նրանք ձեռք բերեցին շատ ավելին:

3. Ստեղծագործությունը կոչվում է նովել․ հիմնավոր պատասխանի որոնումը փնտրեք համացանցում, առանձնացրե՛ք կարևորը

Նովելը զգալի երկարության և որոշակի բարդության հորինված արձակ պատմվածք է, որը պատկերավոր կերպով նկարագրում է մարդկային փորձը, սովորաբար իրադարձությունների հարակից հաջորդականության միջոցով, որոնք ներգրավում են մի խումբ մարդկանց որոշակի միջավայրում: Իր լայն շրջանակներում վեպի ժանրը ընդգրկել է տեսակների և ոճերի լայն տեսականի ՝ խաբեբայական, էպիստոլյար, գոթական, ռոմանտիկ, իրատեսական, Պատմական, մի քանի ամենակարևորները նշելու համար: ՛

4. Գրե՛ք տեքստ (\շարադրություն) տրված վերնագրերից մեկով՝

Ամանորյա հեքիաթ
Հեքիաթը դեռ գոյություն ունի մեր կյանքում: Ամանորի գիշերը տարվա ամենակախարդական ժամանակն է: Ես հավատում էմ , որ եթե հրաշքներ գոյություն ունեն, ապա դրանք տեղի են ունենում հենց ամանորի գիշերը, երբ տոնածառը զարդարվում է, լույսերը վառվում են, նվերները փաթեթավորվում են, ձյան փաթիլները պար են բռնում, հնչում է տոնական երաժշտությունը, երկինքը լուսավառվում է ամանորյա հրավառությամբ:

Ահա այսպես մտածում էի ես տարիներ առաջ և դա իսկապես հրաշալի էր: Տարիքի հետ մարդիկ ավելի իրատես են դառնում, դադարում են հավատալ հրաշքներին: Ամանորը ինձ համար ոչ թե հեքիաթ է այլ նոր սկիզբ, ընտանիք, ջերմություն, Սուրբ Ծննդյան խորուրդ, Հանրապետության հրապարակ, բլինչիկ, օլիվյե, նվերներ, ձմեռային արձաքուրդներ ու պարզապես լավ տրամադրություն:

1. Օդ, օրինակ, օգուտ, օղ, օր բառերից կազմիր ուրիշ բառեր` դրանք գործածելով բառի տարբեր դիրքերում:

Օդաչու-անօդ, տարօրինակ — օրինակելի, անօգուտ — օգտակար, ականջօղ — օղակաձև, կեսօր — օրակարգ
2. Բաց թողնված տեղերում լրացրու ո կամ վո:

որբ, երկօրյակ, արջաորս, հոգեորդի, զինվոր. բարձրաոլտ, բանոր, անօրակ, բարձրորակ, ոլեյբոլ:

3. Բաց թողնված տեղերում լրացրու օ կամ ո:

ամենօրյա, ամանօրյա, անօրինական, հանրօգուտ, օրըստօրե, մեղմորեն, մեղմորոր, հոգուտ, տնորեն, նախորոք, շաբաթօրյակ, բացօթյա, պարզորոշ, արծաթազոծ:

4. Օրինակին հետևելով` որակ, որս, որդի, որջ արմատներից 2-ական բառ կազմիր:

որոշ— որոշակի, պարզորոշ

անորակ — որակով, ձկնորս — որսորդ, եղբրորոդի — որդեկորույս,

5. Շարքերից ընտրիր և դեմ դիմաց գրիր հոմանիշ բառերը:

ոսոխ — թշնամի, որջ — բույն, որձ — արու , ողորկ — հարթ, որթ — վազ, որմ — պատ

 

6. Լրացրու օ. ո, վո

Թռչնորս, ով, օդանավակայան, բարձրորակ, ոլեյբոլ, կրկնօրինակ, հայրդի,  մեղմօրոր, չօգնել, գիշերօթիկ, կիրակնօրյա, անորակ, ոսկեզոծել, ջրօրհնեք, այսօրինակ,  հանրօգուտ, օվքեր, ոդիսևս, միջօրե, տափօղակ,  անօգնական, կիրակնօրյա, շտապօգնություն, բնօրրան, օրեցօր, հանապազորյա, ցածրորակ,
ոհմակ, ոլտ, արծաթազօծ, փոխօգնություն, հակաօդային, օազիս, որսորդ, չարորակ, օբյեկտ, ոսկեզոծել, oդերևութաբանական, որըստօրե, օրացույց, որթ, որձ, ոձ, օձագալար, ոձիք, ամենաորակյալ, որմիզդուխտ, հայորդի, արջորս, ջրորհնեք,
օլգոգրադ:

7. Առաջադրանք 6-ից ընտրիր 5 բառ և կազմիր բառակապակցություններ:

Խիզախ ոդիսեվս, դաժան արջորս, հզոր հայորդի, հազար ոլտ

8. Առաջադրանք 6-ից ընտրիր 5 բառ և կազմիր նախադասություններ:

Հատակին տարօրինակ քառակուսի օբյեկտ եր դրված.

Ավելի լավ է ձկնորս լինեն, քան թրջնորս

Պիկաո-ի նկարների կրկնօրինակները գտնվում են թանգարաններում

Որսորդ լինելու համար պետք է սառնասիրտ լինես.

Ոլեյբոլը շատ ակտիվ խմբային խաղ է.

1.Լրացրեք Ե կամ Է:

Լայնէկրան, հնէաբան, ծովեզր, վայրէջք, երփներանգ, նորեկ, մանրէ, էջանշան,  որևիցէ,  գոմեշ,  վերելակ,  մեջք,  բազմերանգ,  երբևիցէ,  որևէ, էջ, ամենաէժան, չէինք,  էկրան,  էջմիածին,  չէմ,  էլեկտրաէներգիա, էներգիա, մեխակ, հրեշ,  նրբերշիկ, ամենաերկար, եգիպտացորեն, զարկէրակ:

2.Մարդկանց անուններ գրիր, որոնք սկսվում են Ե-ով և Է-ով:

Ե- Եվա, Եղիշե, Եղիազար

Է- Էլեն, Էլիզա, Էլյա,

3.Բաց թողնված տեղերում գրիր է կամ ե:

զարկերակ, սկզբից ևեթ, ստորերկրյա, հնէաբան (հնէաբան նշանակում է անհետացած հնագույն կենդանիների և բույսերի ուսումնասիրությամբ զբաղվող մարդ), երբևիցէ, որևէ, էլեկտրաէներգիա, մանրէաբան, չեր ուզում, չեմ ուզում, կինոէկրան, ամենաէժան:

4.Տրված բառերը դասավորիր ըստ իմաստների:

ելակ, գոմեշ, եգիպտացորեն, եղինջ, երինջ, երեքնուկ, եզ, եղջերու, եղրևանի, եղևնի, երիցուկ, եղնիկ, եղեգ:

կենդանիներ- երինջ , գոմեշ, եզ, եղջերու, եզ
բույսեր- ելակ, եգիպտացորեն, եղինջ, եղրեվանի, եղևնի, երիցուկ, եղեգ

5. Գրիր տրված բառերի հականիշները:

արու — էգ, մուտք — ելք, թանկ — էվան, դժբախտ — երջանիկ, վերելք — վայրէջք, հայտնվել — վերանալ

6. Մեկական բառ կազմիր` երգ, երանգ, եզր, եղբայր արմատները դնելով բառի սկզբում և վերջում:

երգչախումբ, բազմերանգ, բարցեզր, հորեղբայր

7. Առաջադրանք 1-ից ընտրիր 10 բառ և կազմիր բառակապակցություններ:

Ծուռ մեջք, համով նրբերշիկ, մեծ էկրան, տգետ նորեկ, անվտանգ վայրէջք, գունավոր էջանշան, ամենաէժան ապրանք, ամենաերկար քանոն, բազմերանգ սեղան,

8. Առաջադրանք 3-րդից ընտրիր 5 բառ և կազմիր նախադասություններ:

Երեխան չէր ուզում մեծանար.

Ես երբեվիցե ալկոհոլ չեմ խմել.

Մանրէաբանները հետազոտում են շատ լուրջ խնդիրներ, որոնք կարևոր նշանակություն ունեն գիտության համար.

Ես առա ամենաէժան հացը.

21 դարում մարդիք օգտագործում էն էլեկտրոէներգիա.